»
Έρευνα Αρχαίας Σικυώνας

Μικρός ναός δυτικά της αγοράς

Ανασκαφική περίοδος 2015


Ο ναός και το νέο σκάμμα στα νότια.

Στο τρίτο σκάμμα, όπου το 2014 αποκαλύψαμε ναό σε όλη του την έκταση, επεκτείναμε την ανασκαφή κατά 2 μ προς δυσμάς, ώστε να ερευνήσουμε καλύτερα τη σχέση του ναού με το φυσικό βράχο που είχε μερικώς φανεί πέρσι, και να συνεχίσουμε την ανασκαφή στρώματος απόθεσης κεραμικής των ελληνιστικών χρόνων (Context 2538). Το επιφανειακό στρώμα (Context 2546), μέγιστου πάχους 0,70 μ και στείρου από ευρήματα, αφαιρέθηκε κυρίως με τη βοήθεια μικρού μηχανικού εκσκαφέα. Το υποκείμενο στρώμα (Context 2548), μέγιστου πάχους 0,50 μ, είναι φυσική επίχωση από τη διάβρωση του πρανούς και περιείχε ανάμεικτη κεραμική που χρονολογείται από τους κλασικούς έως τους πρώιμους ρωμαϊκούς χρόνους αλλά και λίγα υστερότερα όστρακα (ακόμα και της νεώτερης περιόδου). Τα χαμηλότερα στρώματα μέχρι τον φυσικό βράχο (Contexts 2551, 2552, 2554, 2555) απέδωσαν κεραμική των ίδιων περιόδων, αλλά τα ελληνιστικά όστρακα σαφώς υπερείχαν σε αριθμό. Στο στρώμα 2552 είχαμε διακριτή συγκέντρωση κεράμων και λεπτής κεραμικής, με αρκετά όστρακα κανθάρων και εχινοειδών σκύφων, μαζί με οστά ζώων, εκ των οποίων κάποια φέρουν σημάδια καύσης. Είναι πιθανό το Context 2552 να είναι στρώμα απόρριψης που σχετίζεται με τον ναό, δηλαδή κατάλοιπα θυσιών και συναφών τελετουργιών.

Εντός του ναού ο περιορισμένος χρόνος που μας απέμενε μας επέτρεψε να αφαιρέσουμε μόνο μια πάσα από το δυτικό δωμάτιο («οπισθόδομο»). Το χώμα ήταν σκληρό, με βότσαλα και χαλίκια, και δεν περιείχε καθόλου κεραμική. Πρέπει να σκάψουμε βαθύτερα για να αναγνωρίσουμε τυχόν τάφρους θεμελίωσης του τοιχοβάτη και να αποκομίσουμε ασφαλέστερα τεκμήρια για τη χρονολόγησή του.


Ο τοίχος 2558 νότια από τον ναό.

Προκειμένου να εντοπίσουμε ίχνη του στωικού οικοδομήματος που σύμφωνα με τις γεωφυσικές έρευνες περιέβαλλε την περιοχή του ναού, ανοίξαμε κάθετα στη νότια πλευρά ορθογώνια τομή διαστάσεων 14 x 5 μ. Και εδώ αφαιρέσαμε με τη βοήθεια μικρού εκσκαφικού μηχανήματος το παχύ επιφανειακό στρώμα (Context 2547 πάχους > 1 μ), αποτέλεσμα της διάβρωσης του πρανούς της ακρόπολης και πιθανώς και των μπάζων των παλαιών ανασκαφών του Α. Ορλάνδου στο παρακείμενο γυμνάσιο. Φυσικές επιχώσεις είναι και τα υποκείμενα στρώματα (Contexts 2549-2550) με ελάχιστα ευρήματα. Από το στρώμα 2550 και κάτω, χάριν οικονομίας χρόνου, συνεχίσαμε την ανασκαφή στη βόρεια πλευρά της τομής (Contexts 2553, 2556), όπου και εντοπίσαμε την επιφάνεια τοίχου (Context 2558) προσανατολισμού Α-Δ και πλάτους 1,20 μ. Το πλάτος και η κατασκευή του, αργολιθοδομή με κονίαμα, είναι ίδια με αυτά της γωνίας του περιβόλου που αποκαλύψαμε στο τέταρτο σκάμμα, και άρα πρέπει να ανήκει στο ίδιο συγκρότημα των ύστερων ρωμαϊκών χρόνων. Μέχρι τώρα έχουμε αποκαλύψει τον τοίχο σε μέγιστο βάθος 50 εκ. από τα οποία τα ανώτερα 20 εκ. είναι καλυμμένα με κονίαμα – πιθανή ένδειξη ότι το τμήμα αυτό ήταν ορατό και αντιστοιχεί στο κατώτερο μέρος της ανωδομής του. Εάν αυτό αληθεύει, τότε σημαίνει ότι ο υστεροκλασικός ή πρώιμος ελληνιστικός ναός ήταν ορατός όταν κτίστηκε ο μνημειακός περίβολος, δεδομένου ότι ο τοιχοβάτης του βρίσκεται περίπου 35 εκ. ψηλότερα από την ανώτερη επιφάνεια του μεταγενέστερου τοίχου. Η διαπίστωση αυτή καθιστά αναγκαία την περαιτέρω διερεύνηση των φάσεων του ναού και της σχέσης του ναού με το υστερορρωμαϊκό συγκρότημα.