»
Έρευνα Αρχαίας Σικυώνας

Ελληνιστικό κτίριο

Ανασκαφική περίοδος 2017


Ορθοφωτογραφία του πέμπτου σκάμματος με τους αριθμούς των αρχιτεκτονικών δομών.

Στο πέμπτο σκάμμα που ανοίξαμε το 2016 συνεχίσαμε την ανασκαφή σε όλη την επιφάνεια του σκάμματος για να αποκαλύψουμε τη συνέχεια των αρχιτεκτονικών καταλοίπων που είχαμε εντοπίσει πέρσι. Πρόκειται για τη θεμελίωση ορθογώνιου κτιρίου, που σώζεται σε βάθος περίπου 1,4 μ από την επιφάνεια του εδάφους και η οποία μερικώς καλύπτει μια στενή και ευθύγραμμη στρώση αργών λίθων. Για τη διευκόλυνση της ανασκαφής επεκτείναμε τη βόρεια πλευρά του σκάμματος κατά 1 μ, έτσι ώστε οι τελικές διαστάσεις του να είναι 15 x 11 μ. Με βάση την περσινή ανασκαφή γνωρίζαμε ότι τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα «σφραγίζονταν» από μια ανοιχτόχρωμη επίχωση πάχους περίπου 1 μ, πιθανώς τεχνητή και με ελάχιστα ευρήματα. Για την αφαίρεσή της (Contexts 4030 και 4032) καθόλη την επιφάνεια του σκάμματος χρησιμοποιήσαμε μηχανικό εκσκαφέα ελέγχοντας παράλληλα τα χώματα κατά τη διαδικασία. Το κεραμικό υλικό που καταγράψαμε χρονολογείται κυρίως στους ελληνιστικούς χρόνους (από την πρώιμη μέχρι την ύστερη ελληνιστική περίοδο) αλλά περιέχει και αρκετά πρώιμα ρωμαϊκά όστρακα. Εάν είναι τεχνητή επίχωση για την ανύψωση του εδάφους και την επιπέδωση της περιοχής, κάτι που ελπίζουμε να διελευκάνει η μικρομορφολογική ανάλυση του δείγματος χώματος που πήραμε, τότε αυτό πρέπει να συνέβη οπωσδήποτε μετά το α’ μισό του 2ου αι. μ.Χ. αλλά πόσο μετά είναι άγνωστο.


Το πέμπτο σκάμμα μετά το πέρας της ανασκαφής (από τα ΝΔ).

Με την αφαίρεση αυτής της επίχωσης και την εμφάνιση του σκούρου κόκκινου χώματος αποκαλύφθηκε το περίγραμμα των θεμελίων που αποτελούν συνέχεια αυτών που είχαμε ανασκάψει πέρσι. Πρόκειται για τους κατώτερους δόμους ορθογώνιου κτίσματος, διαστάσεων περίπου 7,3 μ στον άξονα B-N x 8,5 μ στον άξονα Α-Δ. Οι τοίχοι του (αρ. 4025, 4015, 4012 και 4033) είναι κτισμένοι με ορθογώνιες λιθοπλίνθους, διαφορετικού μήκους (από 0,7 έως 1,8 μ), πλάτους 0,5-0,57 μ. και ύψους 0,40 μ. Αλλού σώζονται δύο και αλλού ένας δόμοι, ενώ σε ορισμένα σημεία ο κατώτερος δόμος είναι το λαξευμένο φυσικό πέτρωμα. Κατά μήκος της εξωτερικής πλευράς του νότιου τοίχου (Τοίχος 4012) αναγνωρίσαμε πιθανή τάφρο θεμελίωσής του (Context 4038), αλλά το μικρό της πλάτος σε συνδυασμό με το ακανόνιστο ίχνος της καθιστά την αναγνώριση αυτή επισφαλή. Σε κάθε περίπτωση, από το εσωτερικό της πιθανής αυτής τάφρου δεν είχαμε κανένα εύρημα.

Στο εσωτερικό του κτιρίου βρήκαμε εγκάρσιο τοίχο (4031), κτισμένο παράλληλα με το δυτικό τοίχο (4033), με απόσταση μόλις 1 μ μεταξύ τους. Ο τοίχος αυτός είναι επίσης κτισμένος με λιθοπλίνθους όμως δεν εδράζεται στο φυσικό βράχο όπως οι περιμετρικοί τοίχοι του κτιρίου. Αυτό σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι απολήξεις του εφάπτονται, αντί να συμπλέκονται, με τους Τοίχους 4025 και 4012 υποδεικνύει ότι κτίστηκε μετά τους εξωτερικούς τοίχους. Η ανασκαφή στο εσωτερικό του κτιρίου αποκάλυψε επίσης και τη συνέχιση της σαφώς ορισμένης στρώσης αργών λίθων (4024), πλάτους 1,2 – 1,3 μ και κατεύθυνσης ΒΔ-ΝΑ. Ο ρόλος της παραμένει αινιγματικός, το ίδιο και η ακριβής της χρονολόγηση, όμως είναι προγενέστερη του κτιρίου με τη λίθινη θεμελίωση.

Δυστυχώς, τα ευρήματα τόσο από το εσωτερικό του κτιρίου (Contexts 4035-4036) όσο και περιμετρικά (Context 4034) ήταν πολύ περιορισμένα, σχεδόν αποκλειστικά κεραμική ελληνιστικών χρόνων με τα υστερότερα παραδείγματα να χρονολογούνται στον 1ο αι. π.Χ. Κατά τόπους περιμετρικά του κτιρίου εμφανίστηκαν εξάρματα του φυσικού βράχου, που είναι κατωφερής από τα δυτικά προς τα ανατολικά. Μάλιστα είναι σχεδόν βέβαιο ότι για τη θεμελίωση του κτιρίου που σκάβουμε απαιτήθηκε η εξομάλυνση και ισοπέδωση του βραχώδους πρανούς. Χάρη στο έστω ισχνό κεραμικό υλικό από το επίπεδο των θεμελίων του κτιρίου έχουμε ένα πιθανό terminus post quem για την κατασκευή του, που είναι ο 1ος αι. π.Χ., αλλά η χρήση του παραμένει άγνωστη. Το σίγουρο είναι ότι αποτελούσε τμήμα μεγαλύτερου κτιρίου, δεδομένου ότι οι τοίχοι του εξακολουθούν βόρεια (Τοίχος 4033) και ανατολικά (Τοίχοι 4025 και 4012) του ανασκαμμένου τμήματος, κάτω από τα θεμέλια του πειόσχημου συγκροτήματος.