Ιστορία της Κύθνου - Ελληνιστική περίοδος
Η Κύθνος πρέπει να παρέμεινε υπό την κυριαρχία των Μακεδόνων μέχρι το 288 π.Χ. οπότε περιήλθε, όπως και οι υπόλοιπες Κυκλάδες, στο βασίλειο των Πτολεμαίων της Αιγύπτου. Αυτό προκύπτει από μια επιγραφή που αφορά την αποστολή θεωρών (παρατηρητών) από τα νησιά για να λάβουν μέρος στα Πτολεμαία της Αλεξάνδρειας γύρω στο 280 π.Χ. Ο Κύθνιος θεωρός ονομαζόταν Γλαύκων (IGXII7, 506). Από άλλη επιγραφή μαθαίνουμε ότι οι Κύθνιοι αποδέχτηκαν την εγκαθίδρυση των Λευκοφρυηνίων της Μαγνησίας της Μικράς Ασίας ως γιορτής στεφανώματος (208/207 π.Χ.) (IG XII 5, testimonia)[1].
Στις αρχές του 2ου π.Χ. αι. χρονολογείται ψήφισμα που βρέθηκε στη Μεσσήνη της Νοτιοδυτικής Πελοποννήσου όπου επτά πόλεις, ανάμεσά τους και η Κύθνος, αποδίδουν μεγάλες τιμές στο γνωστό Μεσσήνιο γλύπτη Δαμοφώντα επειδή φιλοτέχνησε μεγάλα λατρευτικά αγάλματα για τα ιερά των πόλεών τους. Ο Π. Θέμελης τοποθετεί τη δράση του Δαμοφώντα μεταξύ του 223 και του 190 π.Χ.[2].
Τιμητικό ψήφισμα της Μεσσήνης
(Π. Θέμελης, στο Κέα-Κύθνος: Ιστορικές και Αρχαιολογικές Έρευνες, επιμ. Λ. Μενδώνη & Α Μαζαράκης Αινιάν (ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 27), Αθήνα 1998).
Σύμφωνα με τον Τίτο Λίβιο (ΧΧΧΙ, 15), στα τέλη του 3ου π.Χ. αι. (205-203/202 π.Χ.), ο Φίλιππος ο Ε´ απέσπασε τις Κυκλάδες από την εξουσία των Πτολεμαίων και το 201 π.Χ. εγκατέστησε φρουρές στην Άνδρο, την Πάρο και την Κύθνο. Λίγο αργότερα εμφανίζονται στο προσκήνιο οι Ρόδιοι που με σύμμαχο τον βασιλέα της Περγάμου Άτταλο Α´ επιχειρούν να εκδιώξουν τους Μακεδόνες από τις Κυκλάδες. Συμμάχησαν με τους Ρωμαίους και αφού κυρίευσαν την Άνδρο, στράφηκαν κατά της Κύθνου. Ύστερα από ολιγοήμερη πολιορκία της αρχαίας πόλης το έτος 199 π.Χ. αποχώρησαν άπρακτοι (Τίτος Λίβιος ΧΧΧΙ, 45).
Παρά ταύτα, η Κύθνος φαίνεται ότι λίγο αργότερα πέρασε στη Ροδιακή επιρροή (μάλλον το 197 π.Χ.) αφού στη Λίνδο της Ρόδου βρέθηκε ένα τιμητικό ψήφισμα των Κυθνίων που χρονολογείται στις αρχές του 2ου π.Χ. αι. και στο οποίο τιμάται ο Ρόδιος στρατηγός Αγέμαχος. Το πιθανότερο είναι ότι υπήρχαν στο νησί πρεσβευτές από τη Ρόδο και πιθανόν ένας Στρατηγός. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι στα χάλκινα ελληνιστικά νομίσματα της Κύθνου υιοθετήθηκε στο οπισθότυπο το έμβλημα της Ρόδου, το ρόδον (τριαντάφυλλο)[3].
Χάλκινο νόμισμα Κύθνου (Αθήνα, Νομισματικό Μουσείο).
[1] O. Kern, Die Inschriften von Magnesia am Maiander (Berlin 1900) 39-40 αρ. 50.
[2] Π. Θέμελης, Ο Δαμοφών στην Κύθνο, στο Κέα-Κύθνος: Ιστορικές και Αρχαιολογικές Έρευνες. Πρακτικά Διεθνούς Επιστημονικού Συμποσίου Κέα-Κύθνος, 22-25 Ιουνίου 1994, επιμ. Λ. Μενδώνη & Α Μαζαράκης Αινιάν (ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 27) (Αθήνα 1998), 441.
[3] L. Robert, Monnaies Hellénistiques, RNum 19, 1977, 28-29.
K. Sheedy, The Origins of the Second Nesiotic League and the Defence of Kythnos, Historia 45, 1996, 441-443.