Οι εβραϊκές κοινότητες της Νοτιοανατολικής Μεσογείου (μέσα 19ου- μέσα 20ου αιώνα)

χειμερινό εξάμηνο 2017-2018

Περιγραφή

Το μάθημα αυτό εξετάζει την ιστορία των εβραϊκών κοινοτήτων της Ελλάδας από τις αρχές του 19ου αιώνα μέχρι και τη λήξη του Α΄Π.Π. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται, στις λιγότερο γνωστές, κοινότητες των Εβραίων της Θεσσαλίας, πριν και μετά την προσάρτηση της τελευταίας στο ελληνικό κράτος. Σκοπός του μαθήματος είναι να εξοικειώσει τους φοιτητές με ποσοτικές πηγές και ερωτήματα που αφορούν τον θεσσαλικό εβραϊκό πληθυσμό, όπως η συγκρότηση νοικοκυριού, τα δημογραφικά χαρακτηριστικά και οι μετακινήσεις των Εβραίων εντός και εκτός των συνόρων. Θα διερευνήσουμε επιμέρους θέματα, όπως: οι "αποστάσεις" αλλά και οι συνεργασίες των εβραϊκών κοινοτήτων με το χριστιανικό και μουσουλμανικό πληθυσμό, η συγκρότηση των σχολείων της Alliance Israélite Universelle στη Θεσσαλία, καθώς και τη θέση των θεσσαλών Εβραίων μετά την ενσωμάτωση της Θεσσαλονίκης.

Θεματικοί άξονες μαθήματος
  1. Εισαγωγικό μάθημα: Ο χώρος της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, 19ος αι. Οι Εβραίοι στη Μεσόγειο
  2. "Port-Jews", εβραϊκός Διαφωτισμός και η ιδέα της Jewish emancipation
  3. Η ίδρυση της Alliance Israélite Universelle και το δίκτυο των σχολείων της στο χώρο της νοτιοανατολικής Μεσογείου
  4. Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βόλο
  5. Πογκρόμ και διώξεις των εβραίων στο χώρο της Μεσογείου
  6. Οι εβραϊκές κοινότητες στην Ελλάδα τον 19ο αι. Πελοπόννησος και Θεσσαλία
  7. Οι εβραϊκές κοινότητες στην Ελλάδα τον 19ο αιώνα. Τα "Εβραϊκά" του 1891, Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη
  8. Η Θεσσαλονίκη: διακοινοτικές σχέσεις και χώροι συμβίωσης
  9. Η Θεσσαλονίκη μετά την ενσωμάτωση
  10. Αφομοίωση και διάκριση: οι Έλληνες εβραίοι
  11. Ο αντισημιτισμός στη διάρκεια του Μεσοπολέμου
  12. Οι εβραίοι στη λογοτεχνία και αναπαραστάσεις και στερεότυπα