Ε.Ιωαννίδου - Θ.Τσιρώνης (Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού του Δήμου Καλαμαριάς)
Μνημονικοί τόποι και μνημεία της προσφυγιάς και της Αντίστασης στην Καλαμαριά
Η Καλαμαριά, δήμος του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, αποτέλεσε κατοικημένο συνοικισμό μόλις το 1920. Ωστόσο, η ιστορία της σχετίζεται έντονα με δύο από τις σημαντικότερες όψεις της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, δηλαδή την προσφυγική εγκατάσταση της περιόδου 1920-1923 και την Αντίσταση κατά την περίοδο της Κατοχής. Η εργασία παρουσιάζει καταρχήν τους τόπους που αποτέλεσαν σημεία αναφοράς των παραπάνω ιστορικών περιόδων στην Καλαμαριά. Επιχειρεί επίσης να προσεγγίσει το ζήτημα της διαχείρισης αυτής της πτυχής της ιστορικής μνήμης. Αφενός δηλαδή, το κατά πόσο οι τόποι αυτοί παραμένουν σήμερα σημεία αναφοράς και αποτελούν εν τέλει μνημονικούς τόπους, μέσα από την εξέλιξη της τοπικής κοινωνίας της Καλαμαριάς. Από την άλλη, εξετάζει τα μνημεία που η πολιτεία εγκατέστησε στη μνήμη των ιστορικών γεγονότων που αναφέρθηκαν, ή προσώπων που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο σε αυτά και τη σημασία των μνημείων αυτών στη σύγχρονη συλλογική μνήμη. Τέλος, η εργασία παρουσιάζει συνοπτικά μία πρόταση ανάδειξης των χώρων ιστορικής μνήμης, μέσα από ένα πρόγραμμα ιστορικών διαδρομών που θα απευθύνονται στο ευρύ κοινό και σε επισκέπτες με ιστορικά πολιτιστικά ενδιαφέροντα, καθώς και εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η παρουσίαση της εργασίας θα εμπλουτιστεί από οπτικό υλικό.