Gounaris Alexandros
University of Thessaly, IAKA Department
Curvilinear versus rectilinear: why?
Η ανασκαφή στο οικόπεδο του Σχολείου της
Σκάλας Ωρωπού προσφέρει κτήρια ποικίλων
αρχιτεκτονικών κατόψεων (: ελλειψοειδή,
αψιδωτά, κυκλικά, πεταλόσχημα, ορθογωνικά)
που χρονολογούνται μέσα σε ένα σαφώς
προσδιορισμένο εύρος χρόνου (: από την ΥΓ
έως και την Α). Από την άλλη πλευρά, στο
ευρύτερο ερευνητικό πεδίο του ελλαδικού
χώρου, οι μελετητές της ΠΓ-Γ και της Α
συνηθίζουν να συνοψίζουν την εξέλιξη της
Αρχιτεκτονικής των περιόδων με την
διατύπωση: "από τα καμπυλόσχημα στα
ορθογωνικά". Τα αρχιτεκτονικά ευρήματα
από τον Ωρωπό εμφανίζονται να
επιβεβαιώνουν την ανωτέρω απόφανση. Ισχύει
όμως σε όλη την έκταση του νησιωτικού και
ηπειρωτικού ελλαδικού χώρου; Οι εξαιρέσεις
είναι σημαίνουσες και μη αγνοήσιμες.
Στόχος της ανακοίνωσης είναι η ερμηνεία
και η αναγνώριση της ισχύος του εν λόγω
κανόνα σε συγκεκριμένες περιοχές. Για την
επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου, καθώς ο
Ωρωπός μαζί με την Ερέτρια και το Λευκαντί
αποτελούν την πλέον σημαντική βάση
αρχιτεκτονικών δεδομένων της ΠΓ-Γ,
επιχειρούμε την αξιοποίηση των
αρχιτεκτονικών ευρημάτων από το οικόπεδο
του Σχολείου της Σκάλας Ωρωπού.
Συνεπώς ως προς τη μέθοδο μελέτης του
υλικού που χρησιμοποιούμε δοκιμάζονται
τόσο η επαγωγή όσο και η απαγωγή.
Κατά δεύτερη συνέπεια, η ανάλυση μας ως
προς τον γενικό κανόνα, δηλαδή ως προς την
ελλαδική διάσταση του θέματός μας
περιλαμβάνει:
- την αναγνώριση των στοιχείων που
κρύβονται πίσω από τους μορφολογικούς
όρους "καμπυλόσχημα" "ορθογωνικά",
δηλαδή των υλικών, των τεχνικών κατασκευής
και της φυσικής μορφολογίας του τόπου
εγκατάστασης
- την επισήμανση των παραγόντων που
προσδιορίζουν τις ανωτέρω μορφές: το κλίμα,
οι χρήστες ως κοινωνικά και οικονομικά
υποκείμενα, η λειτουργία των κατασκευών, η
επιβολή έξωθεν κατασκευαστικών προτύπων
αλλά και η κατασκευαστική παράδοση.
Ως προς το ωρωπικό αρχιτεκτονικό υλικό
κατ'αντιστοιχία με τα ανωτέρω προχωρούμε σε
μία σειρά επισημάνσεων επί των
συγκεκριμένων κατασκευών.
Ως προς τα συμπεράσματα, προκαταβολικώς
αναφέρουμε τα εξής: σε μία πρώτη φάση, κατά
τη φάση της μη εκ των προτέρων σχεδιασμένης
αρχιτεκτονικής, βαρύνουσα σημασία για την
ερμηνεία των αρχιτεκτονικών μεταμορφώσεων
έχει ο ανθρώπινος παράγων ανταγωνιζόμενος
τους περιορισμούς του γεωγραφικού
περιβάλλοντος. Σε μία δεύτερη φάση, πάλι ο
κάτοικος, ως δημιουργός ιδεολογίας,
επιβάλλει τις ιδέες του μέσα στον δομημένο
χώρο. Υπονοούμε την ιδεολογία που παράγει η
πόλις στο πεδίο της αρχιτεκτονικής κατά την
ΥΓ και Α.
|
