ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
2ο Διεθνές Συνέδριο Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας
Οι "Αγορές" και η Πολιτική
Ιδιωτικά συμφέροντα και δημόσια εξουσία (18ος-20ός αιώνας)
Βόλος, 10-12 Φεβρουαρίου 2012
|
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
Περιλήψεις
- Άννα Μαχαιρά Ο νόμος du cadenas του 1897 στη Γαλλία και ο ρόλος του στην υιοθέτηση μιας «εθνικής» πολιτικής οικονομίας
Σε περιόδους που η επάρκεια των σιτηρών ήταν διελκυστίνδα για τις κοινωνικές ισορροπίες, αλλά και αργότερα, όταν το δασμολογικό καθεστώς βασικών αγαθών ενέπλεκε πολιτικές επιδιώξεις, εμπορικές κερδοσκοπίες και αιτήματα των τοπικών κοινωνιών, η αρχή του νόμου du cadenas, δηλαδή η κυβερνητική παρέμβαση σε ζητήματα γενικού εμπορίου με απλά διατάγματα και χωρίς κοινοβουλευτική συζήτηση, ερχόταν στην επικαιρότητα, επιτρέποντας να σκιαγραφηθεί η διαπλοκή πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων. H πρώτη εκδοχή του νόμου du cadenas εφαρμόστηκε στη Γαλλία το 1814 και αφορούσε στη δυνατότητα έκδοσης διατάγματος για όλες τις εισαγωγές πρώτων υλών και καταναλωτικών προϊόντων. Εφαρμόστηκε κυρίως στην εισαγωγή σιτηρών, η οποία, σύμφωνα με τους νόμους της Παλινόρθωσης του 1819 και του 1821 και κυρίως εκείνο του 1832, ρυθμιζόταν από την «κινητή κλίμακα», ένα καθεστώς ανάλογο της sliding scale των αγγλικών Corn Laws του 1828. Ο νόμος του 1814 επέτρεψε την αναστολή της «κινητής κλίμακας» και την ατελή εισαγωγή σιτηρών σε περιόδους που οι κακές εσοδείες και οι υψηλές τιμές απειλούσαν τους πληθυσμούς με γενικευμένο λιμό: αυτό συνέβη το 1847, επαναλήφθηκε το 1853 και έκτοτε η αναστολή της κινητής κλίμακας ανανεωνόταν κάθε χρόνο μέχρι το 1858. Με τη φιλελευθεροποίηση του καθεστώτος των διεθνών συναλλαγών της Γαλλίας, το 1861, ο νόμος έπαψε να ισχύει. Οι προσπάθειες επαναφοράς του, αρχικά το 1894, και η τελική εφαρμογή του, το 1897, για τους δασμούς εισαγωγής σιτηρών, κρασιού και κρέατος, συνάντησαν πολύ πιο έντονες αντιδράσεις και συγκρούσεις. Ο νόμος του 1897 προκάλεσε περισσότερες διεργασίες σε σχέση με τον προκάτοχό του, όχι μόνο γιατί εφαρμόστηκε σε μία περίοδο μεταβατική για τη γαλλική οικονομική πολιτική αλλά και επειδή όριζε έναν ορισμένο τρόπο κυβερνητικής παρέμβασης σε ένα διαμορφωμένο κοινοβουλευτικό σύστημα. Οι συζητήσεις που ακολούθησαν την εφαρμογή του αναδεικνύουν τις σχέσεις των πολιτικών εκπροσώπων και των εκπροσώπων των αγορών με φόντο τις πιεστικές ανάγκες διαβίωσης των λαϊκών στρωμάτων των πόλεων.
