ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
2ο Διεθνές Συνέδριο Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας
Οι "Αγορές" και η Πολιτική
Ιδιωτικά συμφέροντα και δημόσια εξουσία (18ος-20ός αιώνας)
Βόλος, 10-12 Φεβρουαρίου 2012
|
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
 |
|
Περιλήψεις
- Στράτος Δορδανάς Krupp vs Ehrhardt: Γερμανικοί επιχειρηματικοί ανταγωνισμοί για τα ελληνικά εξοπλιστικά προγράμματα πριν τους Βαλκανικούς Πολέμους
Οι ανταγωνισμοί μεταξύ των μεγάλων ξένων επιχειρήσεων για την ανάληψη των παραγγελιών στο πλαίσιο των εξοπλιστικών προγραμμάτων των βαλκανικών κρατών δεν ήταν ούτε ασυνήθεις αλλά και ούτε και ένα σποραδικό φαινόμενο. Αντίθετα, θα έλεγε κανείς πως ο διαγκωνισμός αυτός μεταξύ των ξένων οικονομικών συμφερόντων εξυπηρετούσε δυνάμει τους παραγγελιοδόχους, όταν φυσικά οι τελευταίοι ήταν σε θέση μέσω των κατάλληλων διπλωματικών χειρισμών αλλά και γενικότερων παρασκηνιακών διαβουλεύσεων να εκμεταλλευτούν προς όφελός τους τις αποκλίνουσες επιδιώξεις στο χώρο της ιδιωτικής οικονομίας, επιτυγχάνοντας τις πιο συμφέρουσες συμφωνίες. Ειδικότερα δε οι βαλκανικές αγορές θεωρούνταν ιδιαίτερα δυναμικές λόγω της έντασης των ανολοκλήρωτων εθνικισμών και των πολλαπλών εδαφικών εκκρεμοτήτων που είχε κληροδοτήσει η προηγούμενη πολιτική των Μεγάλων Δυνάμεων και οι συνεπακόλουθες αντικρουόμενες βλέψεις τους στην ευρύτερη περιοχή. Στο πλαίσιο αυτό η κατά καιρούς στροφή προς τις γαλλικές, τις αγγλικές και τις γερμανικές ως επί το πλείστον αγορές για την προμήθεια πολεμικού υλικού για τον στρατό και το ναυτικό έγερνε ασφαλώς την πλάστιγγα προς μια συγκεκριμένη χώρα κάθε φορά, πριμοδοτώντας την με βραχέα ή μακροπρόθεσμα πλεονεκτήματα σε σχέση με τους άλλους ανταγωνιστές της. Τι συνέβαινε, όμως, στην περίπτωση εκείνη που «ομοεθνείς» επιχειρήσεις, με παράδοση και μακρόχρονη πορεία στην παραγωγή πολεμικού υλικού, κατέληγαν να ανταγωνίζονται για την κατακύρωση των ίδιων συμβολαίων σε μια ή περισσότερες χώρες; Η παρούσα πρόταση εστιάζει στη διαμάχη που ξέσπασε μεταξύ δύο γερμανικών κολοσσών για τα ελληνικά εξοπλιστικά προγράμματα στην ξηρά και στη θάλασσα και στην οποία ενεπλάκη, φυσικό και αναμενόμενο, η πολιτική ηγεσία αμφοτέρων των χωρών. Με ποιον τρόπο η ελληνική πλευρά θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί αυτή τη σύγκρουση για να πετύχει την καλύτερη συμφωνία και σε ποιον βαθμό επεχείρησε να το κάνει; Από την άλλη, ποιων θελκτικών μεθόδων -νόμιμων ή αθέμιτων- μετήλθαν τα ιδιωτικά οικονομικά συμφέροντα με σκοπό να επηρεάσουν την πολιτική ηγεσία, σε μια προσπάθεια να αποκτήσουν το προβάδισμα στην ελληνική και κατ’ επέκταση στη βαλκανική αγορά των εξοπλισμών σε μια κρίσιμη χρονικά στιγμή; Επιπλέον, ποια θέση έλαβε η γερμανική κυβέρνηση μέσω των επιτετραμμένων της στην Αθήνα στη σημειωθείσα σύγκρουση μεταξύ των επιχειρήσεων μετάλλου Krupp της Έσσης και Ehrhardt του Ντίσελντορφ, έχοντας ως διακύβευμα την σταθερή και σθεναρή προώθηση συνολικά των γερμανικών συμφερόντων στα Βαλκάνια έναντι των άλλων ξένων ανταγωνιστών.
