Περιλήψεις εργασιών

ΚΥΡΙΑΤΖΗ Ευαγγελία
Μετάδοση της τεχνολογικής γνώσης και μετακινήσεις τεχνιτών στο ευρύτερο προϊστορικό Αιγαίο

Η παρούσα εργασία, αντλώντας από σειρά ερευνών για τις κοινωνικές διαστάσεις της τεχνολογίας στο ευρύτερο προϊστορικό Αιγαίοσε διαφορετικά γεωγραφικά, χρονικά και κοινωνικά πλαίσια, επικεντρώνεται στο θέμα της μετάδοσης της τεχνολογικής γνώσης και της αναπαραγωγής τεχνολογικών παραδόσεων, τόσο στο χρόνο (κάθετα) όσο και στο χώρο (οριζόντια). Κάθε τεχνολογική παράδοση συνιστά ένα σύνολο κοινωνικά διαμορφωμένων αντιλήψεων και γνώσεων που προσδιορίζουν τις επιλογές και τη συμπεριφορά των τεχνιτών, ως μελών μιας συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδας. Η αναπαραγωγή, πρόσβαση και μετάδοση αυτών των αντιλήψεων αποτελεί ένα καθαρά κοινωνικό φαινόμενο. Η αναπαραγωγή και μετάδοση της τεχνολογικής γνώσης στο χρόνο, δηλαδή από τη μια γενιά στην άλλη, σε παραδοσιακές προ-καπιταλιστικές κοινωνίες, γίνεται συνήθως μέσα στα πλαίσια της ευρύτερης οικογένειας ή στενής κοινωνικής ομάδας. Η μετάδοση και αναπαραγωγή όμως της τεχνολογικής γνώσης στο χώρο, ανάμεσα σε διαφορετικές κοινωνικές ομάδες, συνήθως δε μπορεί να νοηθεί χωρίς κάποιου είδους μετακίνηση τεχνιτών, μικρής ή μεγάλης κλίμακας στα πλαίσια διαφορετικών κοινωνικών διαδικασιών ή πρακτικών (π.χ. μετακινήσεις μεμονωμένων ατόμων/τεχνιτών μέσα από δίκτυα «γάμων», εποχιακά μετακινούμενοι τεχνίτες ή τεχνίτες που μεταναστεύουν). Η αρχαιολογική αναγνώριση τέτοιου είδους φαινομένων προϋποθέτει τη λεπτομερή τεχνολογική μελέτη των τελικών προϊόντων για την ανασύνθεση των τεχνολογικών επιλογών και, στη συνέχεια, την αξιολόγηση και κατανόηση αυτών των επιλογών και της διαφοροποίησής τους στο χρόνο και στο χώρο, σε συγκεκριμένα περιβαλλοντικά και κοινωνικά πλαίσια. Μέσα από τέτοιου είδους μελέτη, ομοιότητες ανάμεσα σε προϊόντα (π.χ. κεραμικά αγγεία) μπορούν να αποδοθούν σε μια τεχνολογική παράδοση με κοινή ή μη προέλευση ή σε απλή μίμηση στοιχείων της εμφάνισης των προϊόντων χωρίς κοινή τεχνολογία κατασκευής. Με τον τρόπο αυτό διερευνάται ο κοινωνικός ρόλος των προϊστορικών τεχνιτών και φωτίζονται πλευρές των κοινωνικών και πολιτισμικών ταυτοτήτων, όχι μόνο των ίδιων των τεχνιτών αλλά και των προϊόντων που παράγουν και των ατόμων ή των ομάδων που τα χρησιμοποιούν, στα πλαίσια του ίδιου ή διαφορετικών ανθρωπογενών τοπίων. Θα συζητηθούν ενδεικτικά παραδείγματα τέτοιου είδους ερευνών, που συνδέονται με διαφόρων τύπων μετακινήσεις τεχνιτών, κάτω από διαφορετικές κοινωνικές και πολιτικο-οικονομικές συνθήκες, αλλά και σε διαφορετικές κλίμακες. Τα παραδείγματα αυτά αφορούν τόσο τη Νεολιθική, όσο και την εποχή του Χαλκού και σχετίζονται με διαφορετικές περιοχές του ευρύτερου Αιγιακού χώρου.

<< Επιστροφή στο πρόγραμμα του συνεδρίου
<< Επιστροφή στον κατάλογο των ομιλητών

© 2008: ΠΘ, ΑΠΘ, ΥΠΠΟ