Περιλήψεις
Έφη Ψιλάκη
(Τμήμα Τουριστικών Επιχειρήσεων, T.E.I. Κρήτης)
Κινηματογραφικές εκδοχές του εγκλεισμού: ντοκιμαντέρ για τη λέπρα και τη Σπιναλόγκα
Πριν από τη θεραπεία της νόσου του Χάνσεν και την εκκένωση της Σπιναλόγκας υπήρχαν δυο βασικές κατηγορίες εικόνων που αφορούσαν στη ζωή των ασθενών: οι φωτογραφίες - τεκμήρια που αποσκοπούσαν στη μελέτη της νόσου ή στην παρακολούθηση των εξωτερικών συμπτωμάτων των ασθενών και οι φωτογραφίες «κατασκευής» της πραγματικότητας που αφορούσαν σε συγκεντρώσεις, επισκέψεις επισήμων στο νησί, εγκαίνια έργων κ.α. Η λογοτεχνία και το δημοσιογραφικό ρεπορτάζ μας έχουν αφήσει συγκλονιστικές μαρτυρίες για τον εγκλεισμό, τις συνθήκες ζωής και τις μεθόδους θεραπείας, ο κινηματογράφος άργησε να εστιάσει το ενδιαφέρον του πάνω στην, αποκομμένη από την υπόλοιπη κοινωνία, κοινότητα των λεπρών. Μετά την πρώτη ουσιαστική απομυθοποίηση της νόσου από τη Λίλα Κουρκουλάκου (μέσα δεκαετίας του 1950), το θέμα επανέρχεται συχνά, άλλοτε ως ρεαλιστική μορφή αναπαράστασης (Pollet 1973), άλλοτε ως ιστορική αναφορά και άλλοτε ως μυθοπλασία. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κρατική τηλεόραση είχε προβάλει τουλάχιστον πέντε σχετικά ντοκιμαντέρ κατά την περίοδο 1980-1990 («Το νησί της σιωπής», «Ο ξερόβραχος του μαρτυρίου», «Σπιναλόγκα» κ.α.). Στο ένα απ' αυτά γινόταν σαφής υπαινιγμός για νέες μορφές κοινωνικής απομόνωσης με την εμφάνιση του AIDS. Η εισήγηση αυτή έχει ως αφετηρία μια βιογραφική αφήγηση του αποθεραπευθέντος ασθενή Μανόλη Φουντουλάκη (+2010) στην εισηγήτρια το 2007 και την κινηματογράφηση της σχετικής συζήτησης.<< Επιστροφή στο πρόγραμμα του συνεδρίου