4o APXAIOΛOΓIKO EPΓO ΘEΣΣAΛIAΣ KAI ΣTEPEAΣ EΛΛAΔAΣ, 2009-2011
ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΟΥΣ ΣΤΟΥΣ ΝΕΩΤΕΡΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ

Περίληψη ομιλίας

Αγγέλη Ελένη-Αθηνά
Μελέτη αποκατάστασης του ναού του Ταξιάρχη στα Καλύβια Καρύστου
(ανακοίνωση τοίχου)

Ο ναός του Ταξιάρχη βρίσκεται στον νεότερο οικισμό Καλύβια, πάνω από την πόλη της Καρύστου και χρονολογείται, σύμφωνα με πρόσφατη άποψη του καθ. Χ. Μπούρα (2002), γύρω στο 1200. Πρόκειται για σύνθετο τετρακιόνιο ναό με τρούλο και σταυρεπίστεγο νάρθηκα, οι αρμονικές αναλογίες του οποίου έχουν μελετηθεί και αναλυθεί εκτενώς από τον καθ. Ν. Μουτσόπουλο (1961). Στη νότια πλευρά του προσκολλάται μεταγενέστερο μονόχωρο παρεκκλήσιο του Αγίου Ιωάννη, στεγαζόμενο με ημικυλινδρικό θόλο. Οι τοιχοποιίες του είναι επιμελώς δομημένες από λαξευμένο πωρόλιθο και πλίνθους, κατά το πλινθοπερίκλειστο σύστημα. Χαρακτηριστική είναι η μορφή του «αθηναϊκού τρούλλου», από λαξευμένους πωρόλιθους επίσης, οι κιονίσκοι του οποίου είναι επίσης λαξευτοί. Άλλα ιδιαίτερα μορφολογικά στοιχεία του είναι οι τέσσερις ραδινοί μαρμάρινοι κίονες με ιωνικά κιονόκρανα που στηρίζουν τον τρούλλο (spolia), οι διαγώνιες νευρώσεις των τεσσάρων σταυροθολίων του, το θύρωμα του ναού από μάρμαρο Καρύστου, το περίτεχνο υπέρθυρο προσκυνητάρι με τους διπλούς εκατέρωθεν λαξευτούς κιονίσκους εν είδει σχοινιών με πλοχμό και το οξυκόρυφο δίλοβο παράθυρο του ιερού. Τοιχογραφίες δεν σώζονται, πέρα από σπαράγματα στην καμάρα του παρεκκλησίου, διατηρείται όμως μεγάλο τμήμα του αρχικού μαρμάρινου τέμπλου. Ο ναός δεν παρουσιάζει σοβαρά δομοστατικά προβλήματα. Σημαντική είναι η μορφολογική και αισθητική αλλοίωση του μνημείου από την άστοχη αντικατάσταση των στεγών του με νεότερες πλάκες σκυροδέματος. Το σοβαρότερο πρόβλημα, εντούτοις, είναι η εκτεταμένη κατερχόμενη υγρασία λόγω ανεπαρκούς μόνωσης του τρούλου. Η μελέτη προβλέπει, μεταξύ άλλων: • Την αποξήλωση των πλακών σκυροδέματος, την εξυγίανση των υποκείμενων θόλων και την κατασκευή νέας στέγασης, σύμφωνα με την αρχική μορφή και κλίση τους. • Την επισκευή του τρούλου, με εξυγίανση του θόλου του, αντικατάσταση των παραθύρων του και κατασκευή νέας, μονωμένης, επικάλυψης. • Την καθαίρεση των εσωτερικών νεοτερικών επιχρισμάτων και την αποκάλυψη της τοιχοποιίας και του λοξότμητου πώρινου κυματίου στην απόληξή της. • Το αρμολόγημα της τοιχοποιίας εσωτερικά και εξωτερικά. • Τη συντήρηση όλου του γλυπτού και λαξευτού διακόσμου (κιονόκρανα, γείσα, κυμάτια, περιθυρώματα, τέμπλο, παράθυρο κόγχης ιερού, υπέρθυρο προσκυνητάρι, τύμπανο τρούλου). • Τη συντήρηση του λίθινου δαπέδου. • Την αντικατάσταση όσων από τα κουφώματα είναι ασύμβατα με την αισθητική του ναού. • Την αποξήλωση των καλωδίων και την τοποθέτηση νέου Η/Μ εξοπλισμού, αισθητικής συμβατής με αυτή του μνημείου. • Τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και την πιθανότητα μεταφοράς του νεκροταφείου σε άλλη θέση.

<< Επιστροφή στο πρόγραμμα του συνεδρίου
<< Επιστροφή στον κατάλογο των ομιλητών