APXAIOΛOΓIKO EPΓO ΘEΣΣAΛIAΣ KAI ΣTEPEAΣ EΛΛAΔAΣ, 2003-2005
ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΟΥΣ ΣΤΟΥΣ ΝΕΩΤΕΡΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ

Περίληψη ομιλίας

Γεραίστιοί τε καταφυγαί. Ευριπίδης, Κύκλωψ, 295. Γεραιστός Καρυστίας. Τα πρώτα πορίσματα των ανασκαφών.

Μαρία Χιδίρογλου

[Αρχαιολόγος, ΙΑ΄ ΕΠΚΑ, με απόσπαση στο ΕΑΜ]

Το αρχαίο πόλισμα και λιμάνι της Γεραιστού, που εντοπίζεται στο σημερινό Καστρί Πλατανιστού Δήμου Καρύστου Ευβοίας, αναφέρεται για πρώτη φορά στην Οδύσσεια (γ 169-179). Πολλοί αρχαίοι συγγραφείς των ιστορικών χρόνων αναφέρουν τον ασφαλή λιμένα της Γεραιστού, την μεγάλη εμπορική κίνηση σε αυτόν, την αρχαία πόλη και τον φημισμένο ναό του Γεραίστιου Πασειδώνα. Η θέση Καστρί ταυτίστηκε με βεβαιότητα με την αρχαία Γεραιστό μετά την ανακάλυψη σε αυτό της τιμητικής στήλης, (Th. W. Jacobsen, P.M. Smith, "Two Kimolian Dikast Decrees from Geraistos in Euboia", Hesperia 37, 1968), που είχε στηθεί στο ιερό του Γεραίστιου Ποσειδώνα και στην οποία αναγράφονται τιμές για τον Καρυστινό δθκαστή Χαρίανθο. Τα πορίσματα της πρώτης ανασκαφικής έρευνας στην περιοχή από τον ’γγ. Χωρέμη επιβεβαίωσαν την ταύτιση της θέσης (Α.Κ. Χωρέμης "Ειδήσεις εξ Ευβοίας" ΑΑΑ 7, 1974). Κατά τα πρόσφατα έτη διεξήχθησαν στη θέση αυτή σωστικές ανασκαφές από την ΙΑ" ΕΠΚΑ, κατά τη διάρκεια των οποίων αποκαλύφθηκαν αρχαίες εγκαταστάσεις ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, καθώς και τα κατάλοιπα λιμενικών και οχυρωματικών εγκαταστάεων των χρόνων αυτών στην αμμώδη ακτογραμμή. Συγκεκριμένα αποκαλύφθηκε τμήμα περιβόλου και μεγάλου οικοδομήματος, δύο τετράγωνοι πύργοι και ισχυροί αναλημματικοί και οχυρωματικοί τοίχοι. Τα όστρακα και τα άλλα κινητά ευρήματα από το χώρο καλύπτουν όλο το φάσμα των κλασικών έως ύστερων ρωμαϊκών χρόνων και υπογραμμίζουν την εμπορική λειτουργία της θέσης. Η σημασία και ο ρόλος του λιμένα και πολίσματος αυτού, τμήματα του οποίου σταδιακά αποκαλύπτονται στους δύο ορμίσκους της θέσης, για τους θαλάσσιους εμπορικούς δρόμους στην αρχαιότητα αρχίζουν να διαγράφονται ευκρινέστερα με τις πρόσφατες ανασκαφές, σε συνδυασμό με την παλαιότερη έρευνα.