APXAIOΛOΓIKO EPΓO ΘEΣΣAΛIAΣ KAI ΣTEPEAΣ EΛΛAΔAΣ, 2003-2005
ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΟΥΣ ΣΤΟΥΣ ΝΕΩΤΕΡΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ

Περίληψη ομιλίας

Σπαράγματα αρχιτεκτονικού διακόσμου από τη βασιλική «του Αγίου Αχιλλείου» Λάρισας. Συμβολή στη μελέτη της οικοδομικής ιστορίας του μνημείου.

Βασιλική Συθιακάκη-Κριτσιμάλλη

[Αρχαιολόγος του ΥΠΠΟ, Διδάκτωρ Βυζαντινής Αρχαιολογίας Α.Π.Θ., 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων]

Η ημιτελής ανασκαφική έρευνα της βασιλικής στο λόφο του λεγόμενου «φρουρίου» της Λάρισας έχει εγείρει πολυάριθμα ερωτηματικά για την εποχή ανέγερσης, τη μορφή, τη λειτουργία και τη διάρκεια ζωής του κτίσματος. Η σύνδεση της βασιλικής με το όνομα του Αγίου Αχιλλείου, κατά παράδοση πρώτου επισκόπου της πόλης, περιέπλεξε περισσότερο παρά αποσαφήνισε την κατάσταση. Τα λιγοστά σπαράγματα αρχιτεκτονικών μελών που ήρθαν στο φως κατά τις έρευνες θεωρήθηκαν σπόλια, χωρίς ιδιαίτερη επιστημονική αξία, και παρέμειναν αδημοσίευτα. Η προσεκτική μελέτη τους ωστόσο αποκάλυψε ότι αποτελούν μια επί το πλείστον ενιαία χρονολογικά ομάδα, που πρέπει να συνδεθεί άμεσα με το συγκεκριμένο κτήριο. Οι πληροφορίες που προέκυψαν από την εξέτασή τους, σε συνδυασμό με τη σχολαστικότερη παρατήρηση των κατασκευαστικών ιδιαιτεροτήτων του κτίσματος και την αναψηλάφηση των ιστορικών και αγιολογικών μαρτυριών που σχετίζονται με αυτό, μπορούν να φωτίσουν άγνωστες μέχρι σήμερα πλευρές της οικοδομικής του ιστορίας, αλλά ταυτόχρονα θέτουν νέους προβληματισμούς, που καθιστούν επιτακτική την επανάληψη της ανασκαφικής έρευνας.