ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑΣ
Διεθνές συνέδριο:
Σύνορα και λαϊκοί πολιτισμοί στα Βαλκάνια
Βόλος, 7-8 Ιουνίου 2008
|
 |
|
 |
|
 |
|
Περιλήψεις εργασιών
- Κατερίνα Μάρκου (Πανεπιστήμιο Κρήτης)
Εθνοτικά όρια, λαϊκός πολιτισμός, εθνικές πολιτικές και δυναμική των ταυτοτήτων στην ελληνική Θράκη.
Από το 1990, παρατηρoύμε έναν επαναπροσδιορισμό των συνόρων μεταξύ διαφορετικών εθνοτικών ομάδων στο βαλκανικό χώρο, όπως και στην ελληνική Θράκη, η οποία συνιστά ένα προνομιακό πεδίο έρευνας για περισσότερο από δεκαπέντε χρόνια, εξαιτίας του πολυπολιτισμικού της χαρακτήρα. Σ' αυτή την περιοχή, το κυρίαρχο στοιχείο διάκρισης μεταξύ των ομάδων είναι η θρησκεία -ως κληρονομιά από το οθωμανικό σύστημα των μιλλέτ- το οποίο φαίνεται να διατηρείται ως τις μέρες μας τόσο στο επίπεδο της αντίληψης των υποκειμένων για την ταυτότητά τους όσο και στο επίσημο θεσμικό επίπεδο διαμέσου της Συνθήκης της Λωζάνης. Ως συνέπεια, ο πληθυσμός της Θράκης ταξινομείται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: σε χριστιανούς και μουσουλμάνους, εκ των οποίων οι τελευταίοι αναγνωρίζονται επισήμως ως «μουσουλμανική μειονότητα της Ελλάδας». Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, η ενίσχυση των εθνοτικών ταυτοτήτων και η παράλληλη ανάπτυξη της εθνοπολιτικής στο πλαίσιο του σεβασμού και προώθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διαμορφώνει νέες δυναμικές που δρουν στον υπάρχοντα διαχωρισμό (χριστιανών/μουσουλμάνων) στη θρακική κοινωνία.
Σκοπός αυτής της εργασίας είναι να παρουσιάσει τις νέες μεταβολές ως προς τη «μουσουλμανική ταυτότητα» που άλλοτε εκλαμβάνεται ως διασπασμένη σε τρεις εθνοτικές ταυτότητες (Πομάκοι, Τούρκοι, Τσιγγάνοι) και άλλοτε ως μια ενιαία τούρκικη ταυτότητα ανάλογα με τους δρώντες (από τα κάτω/απλοί άνθρωποι, από τα πάνω/πολιτικές και θρησκευτικές αρχές ή από το εξωτερικό/δίκτυα). Με άλλα λόγια, θα εξετάσω τον τρόπο κατασκευής των εθνοτικών συνόρων, το ρόλο της λαϊκής παράδοσης και των κοινωνικών πρακτικών που εκφράζουν τις πολιτισμικές διαφορές των διακριτών ομάδων (Πομάκων, Τούρκων, Τσιγγάνων), καθώς και το πολιτικό πεδίο στο πλαίσιο του οποίου όλες αυτές οι πράξεις αποκτούν (κοινωνική) σημασία και συμβάλλουν στην επαναδιαπραγμάτευση των ταυτοτήτων.
