ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑΣ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
Διεθνές συνέδριο:
Λαϊκός Πολιτισμός και Διαδίκτυο
Βόλος, 6-7 Νοεμβρίου 2013
|
 |
|
 |
|
 |
|
Περιλήψεις εργασιών
- Δημήτρης Παπαγεωργίου (University of Aegean)
Οι πολιτισμικές πρακτικές ως ψηφιακές αναπαραστάσεις: μια συστημική προσέγγιση
Ο λαϊκός πολιτισμός είναι μια διαδικασία που συγκροτεί (και ανασυγκροτεί) δράσεις, παραγωγή τεχνουργημάτων και κοινωνικές σχέσεις, στο πλαίσιο διαρκών (αργών ή γρήγορων, μονοσήμαντων αλλά και πολυσύνθετων) αλλαγών των οικονομικών και κοινωνικών (υπο)δομών που υποστηρίζουν την πραγμάτωσή του, σε ποικίλες ιστορικές συγκυρίες. Η αναπαράσταση αυτής της διαδικασίας, είτε επί μέρους χαρακτηριστικών της (όπως για παράδειγμα του μουσικού πολιτισμού, ή ακριβέστερα του μουσικού πολιτισμού μιας συγκεκριμένης περιοχής σε μια συγκεκριμένη ιστορική περίοδο), εντάσσεται σε ένα διαφορετικό πλαίσιο, αφού η πραγμάτωσή της στηρίζεται σε ένα οικονομικό και κοινωνικό υπόβαθρο που αποσυνδέεται από το αντίστοιχο που υποστηρίζει την υπό αναπαράσταση πολιτισμική παραγωγή.
Με αυτά τα δεδομένα, οι διάφορες μορφές αναπαραστάσεων, είτε αυτές βασίζονται σε (παλιότερες) τεχνολογίες, όπως για παράδειγμα η εκτύπωση (βιβλίο, άρθρο σε περιοδικό) ή η αναλογική αναπαραγωγή του ήχου (καταγραφή σε βινύλιο, μαγνητοφώνηση), είτε σε (μεταγενέστερες) ψηφιακές εκδοχές, όπως για παράδειγμα Audio CDs, CD-ROMs, DVD-ROMs, ή Ιστότοποι (Sites), Πύλες (Portals) και Διαδικτυακές Βάσεις Δεδομένων (WEB Databases), αποκτούν μια δυναμική που δεν συναρτάται αποκλειστικά με το (υπό αναπαράσταση) περιεχόμενο, αλλά εξαρτάται και από τις διαδικασίες και τα μέσα προβολής (design παρουσίασης, διάταξη περιεχομένου/αρχιτεκτονική πληροφορίας), καθώς και τις συναφείς δυνατότητες διάδοσης και διάχυσης των αποτελεσμάτων (ευκολία πρόσβασης και αναζήτησης δεδομένων από τη σκοπιά των χρηστών/επισκεπτών, σύνδεση με ευρύτερα επικοινωνιακά δίκτυα).
Αυτή η διαπίστωση, διευκολύνει μια προσέγγιση της σχέσης του λαϊκού πολιτισμού και των αναπαραστάσεών του, υπό ένα (σχετικά νέο) πρίσμα που εστιάζει στην επικοινωνιακή τους διάσταση. Στο πεδίο της επικοινωνίας μπορούμε να παρακολουθήσουμε με μεγαλύτερη ευκολία τις διαφοροποιήσεις μεταξύ των δράσεων παραγωγής και αναπαραγωγής/αναπαράστασης όψεων και εκδοχών του λαϊκού πολιτισμού, από τη σκοπιά μιας συστημικής προσέγγισης. Μια τέτοια προσέγγιση μπορεί να συγκροτηθεί με βάση την κομβική έννοια των επικοινωνιακών συστημάτων, που (επι)καθορίζουν τι και πως αναδεικνύεται ως περιεχόμενο μιας πολιτισμικής πρακτικής, τόσο στο περιβάλλον όπου διαμορφώνεται η συγκεκριμένη πρακτική, όσο και στο επίπεδο της διάδοσης και διάχυσής της με τη μορφή αναπαραστατικών δράσεων προς ένα ευρύτερο κοινό, που δε διατηρεί αναγκαστικά μια βιωματική σχέση με τη συγκεκριμένη πρακτική. Η συγκεκριμένη παρουσίαση εστιάζει στην ανάλυση αυτών των επικοινωνιακών συστημάτων, καθώς και στις σχέσεις δομικής σύζευξης που διαμορφώνονται μεταξύ τους, οι οποίες οδηγούν σε μια αμφίδρομη διαδικασία ανταλλαγών και μετασχηματισμών μεταξύ του «πρωτογενούς» πολιτισμικού περιεχομένου που παράγεται σε συγκεκριμένες συνθήκες και των πολιτιστικών «προϊόντων» που το (ανα)παριστούν, με βάση συγκεκριμένα παραδείγματα, τα οποία συνδέονται με τη χρήση των νέων ψηφιακών τεχνολογιών και του Διαδικτύου.
