artwork by FreeVector.com
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑΣ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

Διεθνές συνέδριο:

Λαϊκός Πολιτισμός και Διαδίκτυο

Βόλος, 6-7 Νοεμβρίου 2013

Η θεματική του συμποσίου Οι οργανωτές και οι χορηγοί του συμποσίου Το πρόγραμμα του συμποσίου

Περιλήψεις εργασιών

Έλσα Παπάζογλου (University of Thessaly)
Λαογραφικά μουσεία και διαδίκτυο: δρόμοι παράλληλοι; Παρατηρήσεις και προβληματισμοί

Το μουσείο, όπως αποδεικνύει η ίδια του η ιστορία, είναι ένας θεσμός εξελίξιμος και προσαρμόσιμος στα κοινωνικά δεδομένα και στις επιταγές κάθε εποχής. Ζώντας, πλέον, στην εποχή του διαδικτύου καλείται να προσαρμοστεί ακόμη μία φορά, υιοθετώντας παράλληλα με τη «φυσική» του παρουσία και τη διαδικτυακή του μορφή, προκειμένου να παρουσιάσει τις συλλογές του, να δραστηριοποιηθεί επικοινωνιακά, εκπαιδευτικά, κοινωνικά, να γίνει μέτοχος και πάροχος μιας παγκοσμιοποιημένης γνώσης και να ενισχύσει τη λειτουργία του γενικότερα.

Κάποια μουσεία στην Ελλάδα (ιδίως αρχαιολογικά και τέχνης) έχουν αρχίσει και διαμορφώνουν τη διαδικτυακή τους παρουσία. Για όσους, ωστόσο, ασχολούνται με τον λαϊκό πολιτισμό και τη διαδικτυακή μορφή των λαογραφικών μας μουσείων είναι κάτι παραπάνω από εμφανές πως ήταν και παραμένει φτωχή. Έλλειψη διαδραστικότητας και αλληλεπίδρασης, μικρή δυνατότητα τροφοδότησης των μουσειακών ιστοτόπων με υλικό από πλευράς των ίδιων των επισκεπτών (user – upload), μειωμένη χρήση διαδραστικών χαρτών και πολυμεσικών εφαρμογών, φτωχή παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter κ.α.) και σε fora, ιστολόγια, wikis, περιορισμένες δυνατότητες ενημέρωσης του επισκέπτη για την εξέλιξη των μουσειακών πεπραγμένων μέσω του newsletter ή μέσω εγγραφής μελών, έλλειψη διαδικτυακού εκπαιδευτικού υλικού κ.α., αποτυπώνουν έναν πιο στατικό και «βραδυκίνητο» χαρακτήρα των μουσειακών ιστοτόπων των λαογραφικών μας μουσείων, σε αντίθεση με τον ρόλο αλληλεπίδρασης και συνεχούς εξέλιξης, τον οποίο θα ανέμενε ένας διαδικτυακός επισκέπτης. Παρατηρείται μια εντονότερη προώθηση του πληροφοριακού χαρακτήρα των μουσειακών ιστοσελίδων των λαογραφικών μας μουσείων έναντι του ψυχαγωγικού, ενώ προσεγγίζουν το διαδίκτυο ως τρόπο προβολής, παρά ως μέσο έκφρασης ή εργαλείο εκπαιδευτικής και πολιτιστικής διάχυσης, όπως επισημαίνεται κι από άλλους συναδέλφους.

Αρκετά ερωτήματα και προβληματισμοί προκύπτουν. Άραγε εικονικά λαογραφικά μουσεία και διαδίκτυο είναι δρόμοι παράλληλοι; Ποια είναι η αιτία της τόσο φτωχής τους διαδικτυακής παρουσίας; Είναι οικονομικοί λόγοι στο πλαίσιο της γενικότερης ελληνικής οικονομικής κρίσης; Ή μήπως κρατώντας μια ρομαντική στάση απέναντι στον λαϊκό πολιτισμό, μοιάζει να μην έχει θέση σε κάτι τόσο νεωτερικό όσο το διαδίκτυο; Άραγε η έλλειψη μουσειολογικής μελέτης αλλά και ορθής μουσειακής λειτουργίας που παρατηρείται σε πολλά από αυτά, καθώς αρκετές φορές πρόκειται για πρωτοβουλίες συλλόγων, εταιριών, οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, είναι ακόμη μια αιτία που παραμένουν διαδικτυακά απόντα ή ελλιπή; Μήπως τα λαογραφικά μας μουσεία δεν πληρούν τα απαραίτητα κριτήρια προκειμένου να επωφεληθούν από ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις μέσω προγραμμάτων τύπου «Κοινωνία της Πληροφορίας») για ενίσχυση της διαδικτυακής παρουσίας; Αρκετά τα ερωτήματα τα οποία σίγουρα προβληματίζουν όσους ασχολούνται με τον χώρο του λαϊκού μας πολιτισμού και των λαογραφικών μουσείων.


<<