APXAIOΛOΓIKO EPΓO ΘEΣΣAΛIAΣ KAI ΣTEPEAΣ EΛΛAΔAΣ, 2006-2008
ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΟΥΣ ΣΤΟΥΣ ΝΕΩΤΕΡΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ

Περίληψη ομιλίας

FUNDIC Leonela
Υποψήφια διδάκτορας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας)
Παρατηρήσεις στην επιτύμβια παράσταση του νάρθηκα της μονής Πόρτας Παναγίας, Πύλη Τρικάλων

Στο αρκοσόλιο του νοτίου τοίχου του νάρθηκα της μονής Πόρτας Παναγίας στην Πύλη Τρικάλων, σώζεται γνωστή επιτύμβια παράσταση ενός μοναχού, ο οποίος οδηγείται από τον αρχάγγελο Μιχαήλ προς την ένθρονη Θεοτόκο. Στη μέχρι σήμερα έρευνα έχει επικρατήσει η άποψη ότι πρόκειται για τον κτήτορα και προστάτη της Μονής, τον σεβαστοκράτορα της Θεσσαλίας Ιωάννη Α΄ Κομνηνό (1266/7-1289;). Δεδομένου ότι οι γραπτές πηγές δεν επιβεβαιώνουν ότι ο σεβαστοκράτορας Ιωάννης εκάρη μοναχός πριν το θάνατό του, όπως είχε γίνει με τη σύζυγό του, αρχικά θέτουμε κάποια ερωτήματα σχετικά με το ζήτημα της παράστασης του εν λόγω Σεβαστοκράτορα ως μοναχού και στη συνέχεια θα επιχειρήσουμε να προτείνουμε κάποιες απαντήσεις. Κατόπιν, θέμα λεπτομερούς ανάλυσης γίνονται κάποιες ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει αυτή η παράσταση. Η κυριώτερη από αυτές είναι η παρουσία του αγγέλου, ο οποίος κρατά από τον καρπό του χεριού το συγκεκριμένο πρόσωπο που απεικονίζεται στην παράσταση, το οποίο προσάγει στην ένθρονη Βρεφοκρατούσα Θεοτόκο. Πρόκειται για ιδιαιτερότητα, η οποία δεν συναντάται σε άλλες τοιχογραφημένες επιτύμβιες παραστάσεις τέτοιου τύπου, που σώζονται μέχρι σήμερα και ανήκουν στη βυζαντινή τέχνη. Ωστόσο, για την ύπαρξή τους έχουμε μαρτυρίες στις γραπτές πηγές.

<< Επιστροφή στον κατάλογο των ομιλητών